चितवन। गैँडाकोट नगरपालिका–७ का मनहरि सापकोटाले सङ्घर्षको पापड बेल्नसम्म बेलेका छन्। विभिन्न क्षेत्रमा काम गर्दा खाएको ठक्करको अनुभव उनको मनमा ताजै छ। दिनभरि काम गरेर पनि घरखर्चसम्म चलाउन धौधौ हुने उनलाई मकैको व्यापार आम्दानी अपारसिद्ध भएको छ।
पसिनाको कमाई खानुको मज्जा उनलाई मात्रै थाहा छ। कामको पूजा गर्ने उनले पूर्वपश्चिम राजमार्गको गैँडाकोटमा ओहोरदोहोर गर्ने गाडीका यात्रुलाई हरियो मकै बेच्छन्। नवलपुरको गैँडाकोट–८ थुम्सी नजिकै हरियो र पोलेर मकैं बेच्ने उनीजस्ता ८० स्थानीयवासी छन्। एकै जनाले मकै बेचर मासिक ३५ हजारदेखि ४० हजारसम्म कमाउने गरेका छन्।
सापकोटाले विगत पाँच वर्षदेखि सोही ठाउँमा बसेर मकैं बेच्दै आएका छन्। पहिला आफू मात्रै आएर मकै बेच्दै आएका मनहरिले पछिल्लो समय श्रीमती कमला सापकोटालाई पनिसँगै लिएर मकै बेच्न थालेका छन्। दुवै मिलेर व्यापार गर्दा मासिक ८० हजारसम्म कमाइ हुने गरेको उनले बताए ।
सो क्षेत्रमा उनी जस्तै मकै बेच्ने छ दम्पती छन्। उनीहरुको दैनिकी पूर्व–पश्चिम राजमार्गमा गुड्ने सवारी साधानमा आउने यात्रुलाई मकै बेच्नु हो। प्लास्टिकमा पोको पारेको मकै बेच्न उनीहरु तछाडमछाड गरेर लाग्ने गरेका छन्। करिब पाँच सय मिटर क्षेत्रमा यस्तो दृश्य देख्न सकिन्छ।
एक जनाले दिनमा १५० देखि २०० घोगासम्म मकैं बेच्ने गरेको मनहरिले सुनाए । पोलेको मकै प्रतिवटा २० मा बेच्ने गरिन्छ। दश घोगा मकैलाई १०० मा बेच्ने गरिएको छ। उनीहरुले आफ्नै खेतबारीमा दुई सिजन मकै लगाउने गरेका छन्।
आफूसँग मकै नभएको बेलामा अन्यक्षेत्रबाट खरीद गरेर भए पनि मकै बेच्ने गरेको मनहरिले सुनाए। ‘बाहिरबाट मकैं खरीद गरेर बेच्दा नाफा कम हुन्छ। तर, आफ्नै बारीको मकै ल्याउँदा शतप्रतिशत नै नाफा हुन्छ’ मनहरिले भने, ‘मकैं बेचेर गरेको आम्दानीले घरपरिवार चलाउन सहज भएको छ।’
गैँडाकोट–७ कै ईन्द्रराज कँडेलले दैनिक एक हजारदेखि एक हजार ५०० सम्म फाइदा हुने गरेको बताए। आफ्नो तीन कठ्ठा जमीनमा लगाएको मकैले सोचेभन्दा धेरै फाइदा दिइएको उनले बताए। छ वर्षअघि लागेको यस पेसाबाट निकै सन्तुष्टी मिलेको उनी बताउँछन्। ‘यात्रु आफै गाडी रोकेर मकै किन्छन्’, उनले भने’ ‘यसले गर्दा पनि पेशाप्रति थप चासो थपिएको छ।’
गैँडाकोट–७ कै देवप्रसाद सापकोटाले पनि श्रीमतीसँगै दैनिक मकै बेच्न राजमार्गमा आउने गरेका छन्। उनी दुबै जनाले दिनमा ५०० घोगा मकै बेच्ने गरेको सुनाए। दुवै जनाले मकै बेच्दा मासिक ८० हजारसम्म फाइदा हुने गरेको उनले बताए। सुरुवातमा चार÷पाँच जना भएर मकै बेच्ने गरेकामा अहिले दर्जनौं भइसकेका छन्।
व्यापार राम्रो भएकाले सङ्ख्या बढेको उनले बताए। सङ्ख्या बढे पनि व्यापारमा कुनै कमी नआएको सापकोटाले बताए। नगरपालिकाले राजमार्गमा बसेर मकै बेच्दा दुर्घटना हुनसक्ने भन्दै सचेत हुन आग्रह गरेको छ।
नगरपालिकाले मकै बेच्ने ठाउँको सरसफाइमा ध्यान दिन र तछाडमछाड नगरी व्यवस्थित रुपमा व्यापार गर्न आग्रह गरको नगरप्रमुख छत्रराज पौडेलले बताए। उनले भने’, ‘आफ्नै ठाउँमा आत्मनिर्भर बन्ने गरी व्यापार गर्नु राम्रो हो। तर, व्यवस्थित हुनुपर्छ।’